[tintuc]

Lời nói và ngôn ngữ khác nhau như thế nào?
Lời nói là cách diễn đạt bằng lời của ngôn ngữ, bao gồm cả phát âm.
Ngôn ngữ là cách cho và nhận thông tin. Đó là sự hiểu biết được hiểu thông qua giao tiếp – bằng lời nói, không lời nói hoặc bằng văn bản.


Chậm nói hoặc chậm ngôn ngữ là gì?
Vấn đề về lời nói và ngôn ngữ là khác nhau nhưng thường chồng chéo nhau. Ví dụ:
-Một đứa trẻ chậm phát triển ngôn ngữ có thể nói tốt các từ những chỉ có thể ghép hai từ lại với nhau
-Một đứa trẻ chậm nói có thể sử dụng các từ và cụm từ để diễn đạt ý tưởng nhưng khó hiểu
Dấu hiệu trẻ chậm nói mà mẹ cần biết
Một em bé không có phản ứng với âm thanh hoặc gặp vấn đề về phát âm cần được bác sĩ kiểm tra ngay lập tức. Nhưng thông thường, thật khó để cha mẹ nhận biết được bé nhà mình có đang gặp vấn đề về ngôn ngữ hoặc lời nói hay không.
Dưới đây là một số biểu hiện trẻ chậm nói và biểu hiện của trẻ chậm phát triển ngôn ngữ, mẹ hãy gọi ngay cho bác sĩ nếu con:
Dấu hiệu trẻ chậm nói ở trẻ 12 tháng tuổi
Không nói lảm nhảm với những thay đổi trong giọng điệu. Ví dụ: dadadadadadadadadada
Không sử dụng các cử chỉ, hành động như vẫy tay “tạm biệt” hoặc lắc đầu để thể hiện “không” và sự phản đối
Không có phản ứng và đáp lại khi nghe thấy có người gọi bé
Không có bất kỳ giao tiếp nào với người khác (kể cả lời nói, hành động, cử chỉ) khi bé muốn điều gì hoặc cần giúp đỡ điều gì đó
Dấu hiệu trẻ chậm nói ở trẻ 15 tháng tuổi
Không hiểu và không trả lời lại những từ như “không”, “dậy nào”
Nói không thành lời
Không chỉ được vào đồ vật hoặc hình ảnh khi được hỏi “…. ở đâu”
Không chỉ được vào những thứ mà bé quan tâm giống như đang nói “nhìn kìa mẹ” và sau đó nhìn mẹ
Dấu hiệu trẻ chậm nói ở trẻ 18 tháng tuổi
Không hiểu các mệnh lệnh đơn giản như “đừng chạm vào”
Không nói được ít nhất 20 từ đơn lẻ như “mẹ ơi” hoặc “bế con”
Không trả lời bằng lời nói hoặc cử chỉ cho bất kỳ câu hỏi nào như “đây là cái gì”, “giày của con ở đâu”
Không chỉ được vào 2 hoặc 3 bộ phận chính của cơ thể như đầu, mũi, mắt, bàn chân…
Trẻ 24 tháng
Nói được ít hơn 100 từ
Không kết hợp được 2 từ với nhau như “bố ơi đi” hoặc “đi giày”
Không bắt chước được hành động và lời nói
Không giả vờ chơi cùng được với đồ chơi, chẳng hạn như cho búp bê ăn, hoặc cho búp bê lái xe đồ chơi
Trẻ 30 tháng
Nói được ít hơn 300 từ
Không sử dụng được ác từ chỉ hành động như: “chạy”, “ăn”, “ngã”
Không sử dụng một số ngữ pháp dành cho người lớn, ví dụ như “hai em bé”, hoặc “con chó đang ngủ”
Trẻ 3 – 4 tuổi
Không biết đặt câu hỏi trước 3 tuổi
Không sử dụng được câu ngắn (ví dụ: “con không thích điều đó” hoặc “xe ô tô của con bị hỏng”) trước 3 tuổi
Không thể kể một câu chuyện đơn giản sau 4-5 tuổi
Đồng thời, cha mẹ nên đưa trẻ đến gặp bác sĩ nếu lời nói của trẻ khó hiểu hơn so với độ tuổi mà trẻ cần có:
Cha mẹ và người chăm sóc trẻ nên hiểu được khoảng 50% lời nói của trẻ sau 2 tuổi và 75% lời nói sau 3 tuổi
Khi trẻ được 4 tuổi, một đứa trẻ nên được hiểu hết ngôn ngữ, ngay cả bởi những người không quen biết trẻ
Nguyên nhân khiến trẻ chậm nói
-Trẻ bị khiếm khuyết về răng miệng, như các vấn đề về lưỡi hoặc vòm miệng, phanh lưỡi ngắn (nếp gấp bên dưới lưỡi) làm hạn chế chuyển động lưỡi.
-Nhiều bé chậm nói gặp vấn đề về vận động cơ miệng, điều này xảy ra khi xảy ra vấn đề trong khu vực của bộ não chịu trách nhiệm về phát âm.
Nó sẽ khiến trẻ khó phối hợp môi, lưỡi, và hàm để tạo ra âm thanh, lời nói. Những trẻ này cũng có thể gặp các vấn đề về vận động cơ miệng khác, ví dụ như các vấn đề về ăn uống.
-Vấn đề thính giác cũng có thể ảnh hưởng đến lời nói. Vì thế, các bác sĩ nên kiểm tra thính giác của trẻ bất cứ khi nào trẻ gặp vấn đề về giao tiếp. Trẻ gặp khó khăn trong việc nghe có thể gặp khó khăn khi nói, hiểu, bắt chước và sử dụng ngôn ngữ.
-Nhiễm trùng tai, đặc biệt là nhiễm trùng mãn tính có thể ảnh hưởng đến thính giác của trẻ. Nhưng miễn là trẻ có thính giác bình thường ở một bên tai, lời nói và ngôn ngữ ở trẻ vẫn sẽ phát triển bình thường.
Làm thế nào khi trẻ chậm nói
Nếu trẻ gặp vấn đề về việc nói và giao tiếp, mẹ cần đưa trẻ đến khám tại các cơ sở y tế ngay. Khi đó các bác sĩ sẽ làm các bài kiểm tra tiêu chuẩn và tìm kiếm các mốc quan trọng trong phát triển lời nói và ngôn ngữ ở trẻ.
Các bác sĩ sẽ kiểm tra:
-Những gì trẻ hiểu (được gọi là ngôn ngữ tiếp nhận)
-Trẻ có thể nói gì (được gọi là ngôn ngữ biểu đạt)
-Sự phát triển trong âm thanh và sự rõ ràng của lời nói
-Tình trạng hoạt động của cơ miệng (miệng, lưỡi, vòm miệng…có làm việc cùng nhau để nói cũng như ăn và nuốt…)
Dựa trên kết quả kiểm tra, các bác sĩ sẽ tìm hiểu được nguyên nhân và đưa ra những biện pháp trị liệu phù hợp cho trẻ.
Cha mẹ có thể giúp ích gì khi trẻ chậm nói?
Cha mẹ có thể đóng góp một phần quan trọng trong việc giúp đỡ trẻ gặp vấn đề về lời nói hoặc ngôn ngữ. Dưới đây là một số biện pháp khuyến khích trẻ phát triển lời nói tại nhà:
-Tập trung vào giao tiếp: hãy nói chuyện với bé, hát và khuyến khích trẻ bắt chước âm thanh cũng như cử chỉ.
-Đọc cho trẻ nghe: Hãy bắt đầu đọc cho trẻ khi trẻ còn nhỏ. Hãy lựa chọn những cuốn sách phù hợp với lứa tuổi của trẻ, khuyến khích trẻ nhìn trong khi mẹ đặt tên cho những bức tranh.
-Sử dụng các tình huống hàng ngày. Để phát triển lời nói và ngôn ngữ của trẻ, hãy nói theo cách của bạn bằng những gì xảy ra hàng ngày. Ví dụ, đọc tên những thực phẩm tại cửa hàng tạp hóa, giải thích những gì bạn đang làm khi bạn đang nấu ăn hoặc dọn phòng, chỉ ra những đồ vật xung quanh nhà. Giữ mọi thứ thật đơn giản, nhưng tránh nhại lại giọng của trẻ.
Nhận biết sớm các dấu hiệu trẻ chậm nói và chậm phát triển ngôn ngữ là cách tốt nhất để khắc phục cho trẻ. Đưa trẻ đến gặp bác sĩ khi trẻ gặp bất kì vấn đề lời nói và phát triển ngôn ngữ.

[/tintuc]